Mâm Cúng Rằm, Mồng 1 VIP 2 - Thịnh Vượng

Mâm Cúng Rằm, Mồng 1 VIP 2 - Thịnh Vượng

Rằm tháng Giêng còn được gọi là Tết Nguyên tiêu, Tết Thượng Nguyên. Dân gian có câu "Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng" nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của nghi lễ cầu cúng trong dịp này. Vì thế, việc chọn ngày tốt, giờ đẹp, lễ vật dâng cúng đúng, bài văn khấn chuẩn... là điều mọi người rất chú trọng.

1. Cúng Rằm tháng Giêng 2023 vào ngày nào?

Theo Lịch vạn niên, năm Quý Mão 2023, Rằm tháng Giêng rơi vào Chủ nhật, ngày 5/2/2023 dương lịch. Theo lịch can chi là ngày Giáp Ngọ, ngũ hành Kim, ngày cát lành, thích hợp nhất để tiến hành nghi lễ cúng Rằm. 

Dân gian cũng quan niệm rằng, cúng lễ vào ngày chính Rằm là tốt nhất. Bởi đó là thời điểm trăng sáng nhất đầu năm, phúc khí vượng, Đức Phật giáng lâm, độ trì chúng sinh. Khi thành tâm cầu cúng ắt được Ngài độ trì cho bình an, may mắn. Vậy mới có câu “Cúng lễ quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng”.

Ngoài ngày chính Rằm (tức 15 tháng Giêng năm nay), thì ngày 14 âm lịch cũng được đánh giá là ngày đẹp để tiến hành cúng khấn. Ngày này rơi vào thứ Bảy, mùng 4/2/2023 dương lịch, ngày Hoàng đạo.

Có điều cần lưu ý, ngoài 2 ngày này 14 và 15 âm lịch, gia chủ không nên cúng Rằm tháng Giêng 2023 vào ngày khác, vừa không được ngày lại dễ mất linh.

2. Cúng Rằm tháng Giêng 2023 giờ nào tốt?

Như đã nêu trên, cúng Rằm tháng Giêng 2023 vào ngày 14 và 15 âm lịch là tốt và phù hợp nhất. Mỗi ngày lại có khung giờ Hoàng đạo khác nhau để tiến hành, cụ thể như sau:

Ngày chính Rằm (15 tháng Giêng), khung giờ tốt gồm:

• Đinh Mão (5h-7h): Giờ Ngọc Đường hoàng đạo
• Canh Ngọ (11h-13h): Giờ Tư Mệnh hoàng đạo
• Nhâm Thân (15h-17h): Giờ Thanh Long hoàng đạo
• Quý Dậu (17h-19h): Giờ Minh Đường hoàng đạo

Ngày 14 tháng Giêng, khung giờ tốt gồm:

• Bính Thìn (7h-9h): Tư Mệnh hoàng đạo
• Mậu Ngọ (11h-13h): Thanh Long hoàng đạo
• Kỷ Mùi (13h-15h): Minh Đường hoàng đạo
• Nhâm Tuất (19h-21h): Kim Quỹ hoàng đạo

Lưu ý quan trọng: 

• Có quan niệm cho rằng, khung giờ cúng Rằm Tháng Giêng tốt nhất là giờ Ngọ (11h-13h). Bởi đây là thời điểm thần Phật giáng thế, nghiệm chứng cho lòng thành của gia chủ và ban phát điều lành cho chúng sinh. 

• Nên tiến hành cúng Rằm tháng Giêng 2023 vào thời điểm từ sáng sớm ngày 14/1 âm lịch đến trước 19h ngày 15/1 âm lịch. Sau thời gian này việc cúng khấn sẽ kém linh.

3. Mâm cúng Rằm tháng Giêng năm 2023 đầy đủ

Tùy từng phong tục tập quán vùng miền cũng như điều kiện kinh tế gia đình mà có lễ vật cúng Rằm tháng Giêng năm Quý Mão khác nhau. Tuy nhiên, thông thường gồm 2 mâm cỗ là chay và mặn. Cỗ chay dâng cúng Phật, cỗ mặn cúng gia tiên, thần linh.

3.1 Mâm cỗ chay dâng Phật
 

Vào ngày Rằm tháng Giêng, nhiều gia đình thường chuẩn bị một mâm cỗ chay để cúng Phật. Màu sắc của các món ăn trong mâm cỗ chay tương ứng với ngũ hành. Bởi ăn chay là một phương pháp hướng đến sự cân bằng và tối giản. Cụ thể, màu đỏ tượng trưng cho hành Hỏa, màu xanh lá là hành Mộc, màu trắng là hành Kim, màu đen là hành Thủy và màu vàng là hành Thổ. Các món cơ bản gồm:

• Hoa, quả
• Chè, xôi
• Các món đậu
• Bát xào
• Bánh trôi nước

3.2 Mâm cỗ mặn cúng gia tiên, thần linh
 

Mâm cỗ mặn thường không thể thiếu là thịt gà. Một số món ăn khác như: rau xào, nem, giò, chả,… cũng được cúng trong ngày này. 

• 1 con gà luộc
• 5 lạng thịt vai luộc 
• 1 bát canh (canh măng, canh mọc...)
• 1 đĩa xào thập cẩm 
• 1 đĩa nem 
• 1 đĩa giò 
• 1 đĩa xôi gấc 
• 1 đĩa hoa quả
• Hương hoa vàng mã; đèn nến; trầu cau; rượu, vàng mã...

Lưu ý: Mâm cúng chay dâng Phật và mâm cúng mặn cúng gia tiên thường để tách biệt ở các vị trí khác nhau, không nên để chung cùng một nơi.

4. Bài cúng Rằm tháng Giêng 2023 đúng chuẩn văn khấn cổ truyền

4.1 Bài cúng Rằm tháng Giêng năm 2023 tại gia:

Nam mô A-di-đà Phật! (3 lần, 3 lạy)

• Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
• Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
• Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
• Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại.

Tín chủ (chúng) con là: .................

Ngụ tại:............................................

Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm Quý Mão, gặp tiết Nguyên tiêu, tín chủ con lòng thành, sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài Thần. Cúi xin các ngài linh thiêng nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ........... nghe lời khẩn cầu, kính mời của con cháu, giáng về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời Ông bà Tiền chủ, Hậu chủ tại về hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành phù hộ độ trì cho gia chung chúng con được vạn sự tôn lành. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình.

Nam mô A-di-đà Phật! (3 lần, 3 lạy)

4.2 Văn khấn Rằm tháng Giêng 2023 tại chùa:

Dốc lòng kính lễ Phật Pháp Tăng thường ở khắp mười phương. (3 lần, mỗi lần lạy 1 lạ, cầm 3 nén hương quỳ đọc tiếp)

Nguyện mây hương lành này,

Biến khắp mười phương giới,

Trong có vô biên Phật,

Vô lượng hương trang nghiêm,

Viên mãn đạo Bồ Tát,

Thành tựu hương Như Lai. (1 lạy, và cắm hương vào bát hương)

Dâng hương cúng dàng rồi, dốc lòng kính lễ Phật Pháp Tăng thường ở khắp mười phương. (1 lạy)

(Thành kính chấp tay thành búp sen đọc bài ca tụng công đức của Đức Phật)

Phật thân rực rỡ tựa kim san

Thanh tịnh không gì thể sánh ngang

Vô Thượng Chí Tôn công đức mãn

Cúi đầu con lạy Phật Sơn Vương.

Phật đức bao la như đại dương

Bảo châu tàng chứa đủ bên trong

Trí tuệ vô biên vô lượng đức

Đại định uy linh giác vẹn toàn.

Phật tại Chân Như pháp giới tàng

Không sắc không hình chẳng bụi mang

Chúng sinh bái vọng muôn hình Phật

Bỗng thấy tai nàn tận hóa tan.

Án phạ nhật ra hồng. (3 lần)

Chí tâm đỉnh lễ Nam mô Tận hư không biến pháp giới quá hiện vị lai thập phương chư Phật, tôn Pháp, Hiền Thánh Tăng thường trụ Tam Bảo. (1 lạy)

Chí tâm đỉnh lễ Nam mô Sa Bà Giáo Chủ Bản Sư Thích Ca Mâu Ni Phật, Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật, Đại Trí Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát, Đại Hạnh Phổ Hiền Bồ Tát, Hộ Pháp Chư Tôn Bồ Tát, Linh Sơn Hội Thượng Phật Bồ Tát (1 lạy)

Chí tâm đỉnh lễ Nam mô Tây phương Cực Lạc thế giới Đại từ Đại bi A Di Đà Phật, Đại bi Quán Thế Âm Bồ Tát, Đại Thế Chí Bồ Tát, Đại Nguyện Địa Tạng Vương Bồ Tát, Thanh Tịnh Đại Hải Chúng Bồ Tát. ( 1 lạy )

Con nay đều vì bốn ân, ba cõi pháp giới chúng sinh, nguyện xin ba chướng tiêu trừ, dốc lòng sám hối. (1 lạy)

(Quỳ đọc) Chí tâm sám hối:

Xưa kia gây nên bao ác nghiệp

Đều vì ba độc: tham, sân, si

Bởi thân, miệng, ý phát sinh ra

Hết thảy con nay xin sám hối.

Như vậy tất thảy bao nghiệp chướng

Ắt hẳn tiêu diệt không tàn dư

Niệm niệm âm vang tận pháp giới

Độ khắp chúng sinh nhập Bất Thoái. (1 lạy)

Sám hối phát nguyện rồi, chúng con kính lễ Đức Phật Thích Ca, Phật A Di Đà và chư Phật ở khắp mười phương. (1 lạy)

Lưu ý:

• Cúng Phật, thần linh làm mâm lễ chay tinh khiết cùng hương hoa đèn nến. Khi đi lễ chùa, nếu là Phật tử thì có thể ngồi trước bàn thờ Phật tụng một thời kinh Phổ Môn, hoặc kinh Dược Sư để cầu bình an cho gia đạo.

• Nếu không tụng kinh được thì có thể dâng hương và tụng đọc bài lễ bái Tam Bảo như phía trên là được.

5. Một vài lưu ý khi cúng Rằm tháng Giêng 2023

5.1 Cúng Rằm tháng Giêng năm 2023 ở chùa hay tại gia?

Thường vào ngày này, hầu hết mọi người làm lễ mặn cúng gia tiên, nếu cúng Phật thì làm thêm lễ chay. Tùy vào phong tục từng nơi cũng như điều kiện kinh tế gia đình mà đồ lễ mỗi nhà mỗi khác, cái chung là đều thể hiện tinh thần “uống nước nhớ nguồn” đối với ông bà, tổ tiên và tấm lòng thành kính, tri ân Phật, thánh.

Cúng rằm tháng Giêng năm Quý Mão, ngoài mâm cúng ở nhà, nhiều gia đình còn chuẩn bị lễ ngọt lên chùa dâng Phật, thánh, mục đích vẫn là cầu mong sức khỏe, bình an, con cháu ngoan ngoãn, học hành tấn tới. Theo đó có thể thấy, việc cúng Rằm tháng Giêng năm 2023 ở nhà hay ở chùa đều được, miễn là gia chủ thành tâm.

5.2 Có tiến hành cúng dâng sao giải hạn không?

Vào ngày rằm tháng Giêng, người Việt còn có phong tục dâng sao giải hạn, lễ này được thực hiện ở chùa, đền. Nếu gia đình có người bị sao xấu chiếu trong năm đó thì lễ này sẽ giúp giải tai ách, xua đuổi rủi ro, cầu mong tai qua nạn khỏi. Nếu chưa biết sao và hạn năm 2023 của mình là gì

Vì thế, tùy từng phong tục vùng miền mỗi nơi mỗi khác, tùy quan điểm mỗi người mà có thể tiến hành nghi lễ cúng giải sao tại chùa dịp này.